واريس

واريس پا چيست؟

واريس وريدهاي متورم و بزرگ شده اي است كه معمولاً در ساق و پا ايجاد مي شود. ممكن است به رنگ آبي يا بنفش تيره باشند و از نظر ظاهري اغلب گلوله اي ، برآمده يا پيچ خورده هستند. علائم ديگر عبارتند از: پاهاي دردناك ، سنگين و ناراحت كننده.

واريس چگونه ايجاد مي شود؟

هنگامي كه دريچه هاي كوچك وريدها ضعيف مي شوند ، رگ هاي واريسي مي توانند ايجاد شوند. اين دريچه ها معمولاً جريان خون به عقب از طريق رگ ها را متوقف مي كنند و هنگامي كه آسيب ببينند خون مي تواند در رگ ها جمع شود. اين باعث رگهاي پيچ خورده و متورم مي شود كه نيز بسيار ديده مي شوند.

عوامل مؤثر در بروز واريس كدامند؟

افزايش سن، وراثت، ايستادن يا نشستن هاي طولاني روي صندلي، استعمال دخانيات، ضربه به پا در اثر تصادف يا شكستگي ، مصرف قرص هاي ضدبارداري يا وجود لخته در وريدهاي عمقي پا به هر دليل، از عوامل موثر در بروز واريس هستند.

عوارض جانبي واريس چيست؟

ايستادن يا نشستن به مدت طولاني. اگر مدت طولاني در همان وضعيت باشيد ، خون شما نيز خوب جريان نمي يابد. عوارض واريس اگرچه نادر است اما مي تواند شامل موارد زير باشد: زخم. ممكن است زخم هاي دردناكي روي پوست در نزديكي رگهاي واريسي ، به ويژه در نزديكي مچ پا ايجاد شود. يك لكه تغيير رنگ روي پوست معمولاً قبل از تشكيل زخم شروع مي شود.

واريس خفيف و پيشرفته

در موارد خفيف واريس، شخص فقط در اندام تحتاني احساس سنگيني مي كند. در اين شرايط فرد مبتلا بايد از ايستادن يا نشستن طولاني مدت اجتناب كند و هنگام نشستن پاهايش را روي بلندي قرار دهد و به تناوب جاي 2 پا را عوض كند. شب ها هم هنگام خواب بايد پاها بالاتر از سطح بدن قرار بگيرند.

در واريس پيشرفته استفاده از جوراب واريس توصيه مي شود. معمولا علايم با پوشيدن جوراب، تخفيف مي يابد و بيش از اين اقدامي لازم نيست. البته جوراب هاي واريس انواع و جنس هاي مختلفي دارند. برخي از جوراب هاي نامرغوب ممكن است باعث خارش و آسيب به پوست شوند.

اگر جوراب صحيح طراحي نشده باشد، فشاري كه بر اندام وارد مي كند، ممكن است باعث بهبود واريس نشود يا حتي آن را تشديد كند. جوراب هاي واريس با فشاري كه وارد مي كنند به عضلات پا كمك مي كنند خون را تخليه كنند. استفاده از درماني هاي دارويي كه با بازسازي جدار عروق آسيب ديده، منجر به بهبودي واريس مي شود در گروهي از بيماران توصيه مي گردد. در موارد نادر براي درمان واريس، به جراحي يا ليزر نياز است. اين روش ها معمولا فقط در واريس هاي شديد و عارضه دار توصيه مي شوند.

چند درصد از بزرگسالان واريس دارند؟

حدود 25 درصد از كل بزرگسالان رگ هاي واريسي دارند. در بيشتر موارد ، رگهاي واريسي در قسمت پايين ساق پا ظاهر مي شوند. رگهاي واريسي هنگامي رخ مي دهند كه رگها به درستي كار نكنند. وريدها دريچه هاي يك طرفه دارند كه از جريان خون به سمت عقب جلوگيري مي كنند. وقتي اين دريچه ها از كار مي افتند ، خون شروع به جمع شدن در رگ ها مي كند تا اينكه به سمت قلب شما ادامه يابد.

بيماري واريس و علل آن

دكتر محمدصادق امامي ـ متخصص ارتوپدي در مورد بيماري واريس به گزارشگر روزنامه اطلاعات مي‌گويد: بيماري واريس به علت صدمه ديدن جدار رگ و اختلال در عملكرد جريان خون به وجود مي‌آيد و سياهرگ‌‌هاي واريسي به صورت رگ‌هاي دراز، گشاد شده و پرپيچ‌ و خم و اغلب در سطوح اندام تحتاني، نمايان مي‌شود. اين بيماري كه بر اثر كم تحركي به و جود مي‌آيد، بيشتر در ميان زنان شايع است.

وي با اشاره به اين مطلب كه بيش از 40 درصد زنان بالاى 50 سال به اين بيمارى دچارند، مي‌افزايد:علل اين بيماري عبارتند از توارث، كه به نظر مى رسد ابتلا به اين بيمارى به ويژه در سنين جوانى، در ميان برخى خانواده‌ها بيشتر باشد. برخى زنان با دريچه‌هاى وريدى با كارايى پايين‌تر و يا ديواره‌هاى عروقى ضعيف‌تر، به دنيا مى آيند.

ـ ايستادن به مدت طولانى: يك بررسى در مورد كارگران دانماركى در دسامبر 2005 ميلادي نشان داد زنانى كه 75 درصد مدت زمان كار خود را به حالت ايستاده و يا در حال راه رفتن گذرانده بودند، تقريباً 2 برابر زنانى كه مدت زمان كمترى بر روى پاهايشان ايستاده بودند، نياز به درمان واريس پيدا كردند. ‏

پژوهشگران تخمين مى زنند در بزرگسالاني كه سنين فعاليت و اشتغال را مى‌گذرانند، ايستادن‌هاى طولانى مدت عامل بيش از 20 درصد موارد پيدايش واريس است.

ـ سن: خطر واريس با افزايش سن زيادتر مى شود. رگ‌هاى خونى و عضلات پشت ساق پا كه در موقع راه رفتن با فشار بر وريدها، بازگشت خون به سمت قلب را تسهيل مى‌كنند، با گذشت زمان ضعيف‌تر مى شوند. كمتر از 10 درصد زنان زير 30 سال و بيش از 75 درصد زنان بالاى 70 سال به واريس مبتلا هستند.

ـ جنسيت: زنان بيش از مردان مستعد واريس هستند و باردارى يكي از عوامل اصلى آن است.

در دوران باردارى، وريدهاى ساق پا پرتر بوده و راحت‌تر پاره مى شود، زيرا حجم خون و فشار شكمى در اين دوران افزايش مى يابد و هورمون‌ها سبب گشاد شدن رگ‌هاى خونى مى شوند. هرچه حاملگى به پايان خود برسد، خطر واريس هم افزايش يابد.

ـ وزن: وزن اضافى به ويژه در اطراف شكم، فشار اضافى را بر وريدهاى ساق پا تحميل مى كند. زنانى كه اضافه وزن دارند، نسبت به زنان لاغر بيشتر در معرض ابتلا به واريس هستند و اين خطر در مورد زنان چاق 3 بار بيشتر است.

علائم و نشانه ها

اين بخش براي تأييد نياز به نقل قول هاي اضافي دارد. لطفاً با افزودن نقل قول ها به منابع معتبر به بهبود اين مقاله كمك كنيد. اطلاعات بدون مرجع ممكن است مشكل ايجاد كرده و پاك شوند. 

• پاهاي دردناك و سنگين 
• ظاهر رگهاي عنكبوتي (تلانژكتازي) در پاي آسيب ديده
• تورم مچ پا
• تغيير رنگ پوست براق و زرد مايل به قهوه اي در نزديكي رگهاي آسيب ديده
• قرمزي ، خشكي و خارش در نواحي پوست ، درماتيت استازي يا اگزماي وريدي ناميده مي شود 
• گرفتگي عضلات هنگام ايجاد حركات ناگهاني ، مانند ايستادن
• خونريزي غير طبيعي يا زمان بهبودي براي صدمات در ناحيه آسيب ديده
• ليپودرماتوسكلروز يا جمع شدن پوست در نزديكي مچ پا
• به نظر مي رسد سندرم پاهاي بي قرار يك سندرم باليني شايع در افراد مبتلا به رگهاي واريسي و ساير نارسايي هاي وريدي مزمن است
• آتروفي بلانش يا سازندهاي سفيد مانند زخم
• احساس سوزش يا ضربان در پاها

عوارض

اكثر رگهاي واريسي خوش خيم هستند ، اما واريس شديد مي تواند منجر به عوارض عمده شود ، به دليل گردش خون ضعيف در اندام آسيب ديده.

• درد ، حساسيت ، سنگيني ، ناتواني در راه رفتن يا ايستادن به مدت طولاني
• شرايط پوستي / درماتيت كه مي تواند زمينه ساز از بين رفتن پوست باشد
• زخم هاي پوستي به ويژه در نزديكي مچ پا كه معمولاً به آن زخم هاي وريدي گفته مي شود
• ايجاد سرطان يا ساركوم در زخمهاي وريدي طولاني مدت. بيش از 100 مورد از موارد تغيير شكل بدخيم گزارش شده است كه با نرخ 0.4? تا 1? گزارش شده است 
• خونريزي شديد ناشي از ضربه جزئي ، كه نگراني خاصي در افراد مسن دارد 
• لخته شدن خون در داخل رگهاي آسيب ديده ، اصطلاحاً ترومبوفلبيت سطحي است. اينها غالباً به وريدهاي سطحي جدا مي شوند ، اما مي توانند به رگهاي عميق گسترش يافته و به يك مشكل جدي تبديل شوند.
• نكروز چربي حاد مي تواند رخ دهد ، به خصوص در مچ پا افراد داراي اضافه وزن و رگهاي واريسي. زنان تمايل بيشتري به تأثير نسبت به مردان دارند

علل

چگونه وريد واريسي در پا ايجاد مي شود. شكل A يك وريد طبيعي با دريچه كار و جريان خون طبيعي را نشان مي دهد. شكل B يك وريد واريسي با دريچه تغيير شكل يافته ، جريان خون غير طبيعي و ديواره هاي نازك و كشيده را نشان مي دهد. تصوير مياني نشان مي دهد كه واريس در كدام قسمت از پا ظاهر مي شود.

مقايسه رگهاي سالم و واريسي

واريس در زنان بيشتر از مردان است و با وراثت ارتباط دارد. از ديگر عوامل مرتبط مي توان به بارداري ، چاقي ، يائسگي ، پيري ، ايستادن طولاني مدت ، آسيب ديدگي پا و خستگي عضلات شكم اشاره كرد. واريس بعيد است در اثر عبور از پاها يا مچ پا ايجاد شود. رگهاي واريسي كمتر معمول ، اما نه استثنايي ، مي تواند به دلايل ديگري مانند انسداد يا بي اختياري پس از فلبيت ، ناهنجاري هاي وريدي و شرياني باشد.

ريفلاكس وريدي دليل مهمي است. تحقيقات همچنين اهميت رفلاكس وريد لگن (PVR) را در ايجاد رگهاي واريسي نشان داده است. رگهاي واريسي در پاها مي تواند به دليل ريفلاكس وريد تخمدان باشد. ريفلاكس وريد ايلياك تخمدان و ريفلاكس داخلي باعث واريس پا مي شود. اين وضعيت 14? از زنان مبتلا به واريس يا 20? از زناني را كه زايمان واژينال داشته اند و واريس پا دارند تحت تأثير قرار مي دهد. علاوه بر اين ، شواهد نشان مي دهد كه عدم جستجو و درمان ريفلاكس وريد لگن مي تواند دليل واريس مكرر باشد.

رگهاي واريسي همچنين مي تواند به دليل هيپرهوموسيستئينمي در بدن ايجاد شود ، كه مي تواند تشكيل سه جز structural اصلي ساختاري شريان را كاهش داده و آن را مهار كند: كلاژن ، الاستين و پروتئوگليكان ها. هموسيستئين پل هاي سيستئين دي سولفيد و باقي مانده اسيدهاي آمينه ليزين را به طور دائمي تخريب مي كند و به تدريج بر عملكرد و ساختار تأثير مي گذارد. به عبارت ساده تر ، هموسيستئين يك ماده خورنده از پروتئين هاي با عمر طولاني است ، يعني كلاژن يا الاستين ، يا پروتئين هاي مادام العمر ، يعني فيبريلين. ايجاد اين تأثيرات طولاني مدت در كارآزمايي هاي باليني با تمركز بر گروه هايي كه دچار شريان موجود هستند دشوار است. سندرم كليپل – ترناوناي و سندرم پارك وبر براي تشخيص افتراقي مرتبط هستند.

دليل ديگر مصرف الكل مزمن به دليل اثر جانبي گشاد شدن عروق در رابطه با گرانش و ويسكوزيته خون است.